Praagse Lente

Pastorale hulpverlening in Tsjechië en Slowakije

Historie

Hoe is het gekomen dat een Nederlandse vrouw in Praag onderwijs geeft over pastorale hulpverlening en aan mensen gebedspastoraat geeft?


Het begint in 1970 toen mijn man, vanwege zijn werk, een internationale conferentie bezocht in Praag. Ik mocht mee en op deze reis ontmoette ik Maria Kobylakova (63), die als verkoopster werkte in een kunsthandel. Ze was oma en had twee kleinkinderen: een jongen en een meisje, die beiden een jaar jonger waren dan onze oudste zoon en dochter, resp 6 en 5 jaar. Helaas overleed haar dochter een paar maanden nadat ik Maria had leren kennen en het was zwaar voor haar om voor de kleinkinderen te zorgen, ook financieel. Zo gebeurde het dat ik 2x per jaar naar Praag reisde om de kleren van onze kinderen te brengen voor haar kleinkinderen. Ze werd mijn Praagse moeder, zeker toen mijn eigen moeder door een ongeluk om het leven kwam. Maria hield veel van kunst en ik ook en we genoten van elkaars gezelschap.We ervoeren het beiden als een geschenk dat we aan elkaar gegeven werden.

Toen mijn geloof zich verdiepte en ik in Nederland ging werken met jonge mensen om hen onderwijs te geven ( bv over luisteren naar God en allerlei pastorale thema’s) en pastoraat gaf (o.a. gebed voor meer heelheid) ontstond er in mij een diep verlangen om in contact te komen met een gemeente in Praag om daar te kunnen delen van zoveel goeds wat ik had geleerd en ontvangen. Daar bad ik ook voor en op één van mijn treinreizen ontmoette ik Bohumil Chan; hij stelde me voor om tijdens mijn volgende reis ook naar zijn gemeente ‘Cirkev Bratrska’, in het centrum van Praag, te komen.
Dat deed ik. Ik zat daar op een zondagmorgen in de kerk en vroeg me biddend af: “Heer, hoe kan ik hier een zegen zijn?” Het was 1982; er was geen vrijheid onder het communistisch regiem en ik begreep dat ik niet iets zou kunnen zeggen. Toen een paar jongeren een lied zongen bij gitaarbegeleiding ontving ik een gedachte nl: “Zing een lied wat vreugde zal brengen in deze plaats.” Ik was niet gewend om zoiets te doen en had ook niets voorbereid. Maar de gedachte was zo sterk ( ik geloof dat God die gaf ) dat ik aan Bohumil vroeg of hij aan de predikant wilde vragen of ik voor hen een lied mocht zingen. En zo belandde ik op het podium en zong het lied: ’U zal ik loven Heer met mijn ganse hart; o God ik wil uw wonderen verhalen, in U wil ik mij verheugen. U zal ik loven Heer met mijn ganse hart; ik zal u maken tot het voorwerp van mijn vreugde, Halleluja.’ Terwijl ik zong, gebeurde het dat er vreugde van God uit naar de mensen toestroomde. God wilde zijn vreugde naar de mensen brengen die door zo’n moeilijke tijd gingen. Een vrouw die voor de eerste keer in de kerk was werd er bijzonder door aangeraakt. Dit was wat ze zocht en ze bleef komen.
Toen ik uit de kerk bij Maria terugkwam was de geheime politie al bij haar geweest; ik kon niet bij haar blijven maar moest in een hotel logeren!
De volgende keer dat ik de kerkdienst bezocht, kreeg ik tot mijn verrassing meteen een gitaar. Nu was ik voorbereid en had een paar liederen ingestudeerd. Toen ik begon te zingen, liep een jonge vrouw naar voren en zong mee. Ze vertelde me later dat ze een engelse studente was die zich ook afvroeg: “Heer, hoe kan ik hier een zegen zijn?” Weer kwam God met zijn Tegenwoordigheid van liefde en vrede en na het einde van de dienst nodigde de predikant me uit voor een gesprek. Dat was het begin van mijn werk in Praag op het gebied van pastoraat en onderwijs en alles verliep in het diepste geheim. Ik hield 2x per jaar inleidingen in de jeugdgroep en gaf gebedspastoraten, want wat was er veel pijn en nood, vaak veroorzaakt door het communistische regiem.

Eén jongen uit de jeugdgroep, Tomas Grülich, was heel geïnteresseerd en met hem hield ik contact. Na de val van de muur in 1989 kwam er vrijheid en groeide ook het jeugdwerk heel snel. Elke week kwamen wel 90 jonge mensen een avond bij elkaar om God te zoeken en beter te leren kennen, genezing te ontvangen, een partner te vinden, etc. Tomas studeerde voor predikant met als bijvak pastoraat; hij werd assistent van de predikant en later zelf fulltime predikant voor het jeugdwerk in deze gemeente. Ik werkte dus met hem samen en met een ander echtpaar: Marta en Pavel Holeka waar ik ook altijd logeerde.
In 1996 werd er begonnen met een HBO-opleiding (ETS) voor predikanten en aan deze opleiding gaf Tomas les. Hij vroeg mij om ook lessen in pastorale zorg aan de studenten te geven als ik in Praag kwam en al snel gaf ik ook workshops in de ETS op zaterdagen, waar ook mensen uit Slowakije kwamen. Er was een schreeuwende vraag naar mensen die psychologie en gebed samenbrachten. Onder het communistische regiem waren er geen opleidingen voor maatschappelijk werk, pastorale zorg etc. Zo leerde ik bijvoorbeeld Veronika Moizis (psychotherapeute) uit Kosice kennen die ook samen met mij verschillende PCM’s bezocht en nu een leider is van het pastorale werk van Youth for Christ in Slowakije.
Ik was in 1995 voor het eerst naar een conferentie van Pastoral Care Ministries (PCM) van Leanne Payne geweest en leerde van haar ook veel op het terrein van psychologie en genezend gebed.
In 2002 ontmoette ik Yvona Taschnerova, de vrouw van de directeur van de ETS: Zij begeleidde de studenten en wilde groeien in pastoraat en genezend gebed. Zo hielp ik haar met counselen en bezocht ook samen met haar een PCM-conferentie met Leanne Payne in Duitsland in 2003. Haar man maakte ook een gedeelte van de conferentie mee en hij wist: dit hebben we nodig in Tsjechië. Hij stimuleerde Yvona en mij om korte open conferenties te organiseren en het werk groeide. Ik ging samenwerken met hen en ook bij hen logeren.

Wel bleef ik nog tot 2006 werken in de gemeente van Praag centrum. Tomas stichtte in 2001 een nieuwe kerk van Cirkev Bratrska vlakbij de ETS. Tot 2006 was Pavel Trefny jeugdpredikant in de centrumgemeente; ik werkte met hem samen. In 2006 stichtte Pavel een nieuwe kerk (dochtergemeente) dichtbij de gemeente van Tomas. Zo komt het dat ik nu ook samenwerk met Tomas en Pavel in deze twee nieuwe kerken.

In 2002 werd de Stichting Praagse Lente opgericht en dat gaf aan het werk een stevige basis en meer structuur; visie werd vertaald in concreet beleid.
De Stichting helpt bij het financieren van allerlei projecten zoals het vertalen in het Tsjechisch van de cursus ‘Luisterend Bidden’ en de cursus: ‘De helende kracht van Gods Vaderlijke en Moederlijke liefde’. Nu worden ook de boeken van Leanne Payne vertaald in het Tsjechisch. ‘Herstel van Identiteit’ en ‘Aslans adem’ zijn gepubliceerd en ‘Gods Tegenwoordigheid Geneest’ volgt eind 2007.
Ook maakte de Stichting het financieel mogelijk een training te organiseren voor pastorale werkers van Youth for Christ, die ik in Slowakije gaf in 2006.
De Stichting Praagse Lente wordt gesteund door de Stichting Toerusting Pastorale Zorg (
www.leannepayne.nl), die als doel heeft de verspreiding van het gedachtegoed van Leanne Payne. Op conferenties van die Stichting wordt aandacht gegeven aan dit werk in Praag en krijgt de Stichting Praagse Lente vaak een deel van de collecte; daarnaast voelen we ons gelukkig met vele andere giften die bij ons binnenkomen. Zo kan het werk dóórgaan.

Tony Kalma